موزه مردم شناسی دزفول

موزه ی مردم شناسی شهر دزفول در محله ای قدیمی که به نام کرناسیون و در حمامی که در همین محل واقع شده و با نام حمام کرناسیون شناخته می شود قرار دارد. پیشینه ی این حمام به  اواخر دوره ی زندیه و اوایل دوره ی قاجار می رسد. در گذشته این حمام دارای دو بخش زنانه و مردانه بوده که امروزه و پس از تصمیم به تغییر کاربری آن در تاریخ اردیبهشت 1389 خورشیدی حمام به موزه تبدیل شد و بخش مردانه ی آن موزه ی مردم شناسی و بخش زنانه آن محلی برای ارائه ی آثار صنایع دستی منطقه شده و همچنین به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. حمام های دوره قاجار براساس جنسیت استفاده کنندگان قابل تقسیم است در دوره ی قاجار به طور معمول ساختمان های حمام های مورد استفاده زنان و مردان یکسان بود، اما زمان استفاده ی آنها تفاوت داشت.

به این ترتیب که حمام ها در ساعاتی از روز به آقایان و در دیگر ساعات روز به بانوان تعلق داشت اما در حمام کرناسیون دزفول دو ساختمان مجزا برای مردان و زنان در نظر گرفته شده بود و رفت و آمد زنان برای ورود به این حمام از طریق پشت بام و پلکان بود! آب حمام از طریق چاهی که به رودخانه متصل بوده است تامین می شده و تقریبا نزدیک درب ورودی موزه قرار دارد. سر در و مصالح کلی بنا آجری و ساده است و دارای سقف بلند و گنبدی شکل است حمام های عمومی دوران قاجار معمولاً به شکل گنبدی بوده است که علاوه بر عبور و مرور آسان هوا و خارج شدن گازهای سمی امکان تشخیص حمام از سایر بناها را فراهم می کرد.

فضای داخلی حمام-موزه از قسمت های مختلفی تشکیل شده است. در قسمت سربنیه های شش ضلعی که محلی برای تعویض لباس بوده است امروزه به وسیله ی مجسمه هایی در موقعیت های مختلف حال و هوای قدیمی حمام را تداعی می کند. در سایر حجره ها و بخش های موزه ی مردم شناسی به وسیله ی مجسمه هایی انواع مشاغل سنتی با پوشش های قدیمی نمایش داده شده است. نمدمالی، آهنگری، نخ ریسی و .. نمونه ای از مشاغل به نمایش آمده در موزه است. در قسمت گرمخانه ی حمام نیز مراسم عروسی سنتی و قدیمی شهر دزفول به نمایش درآمده و در حاشیه ی دیوارهای این بخش دست نوشته هایی از شخصیت های برجسته دزفولی، زیورآلات تاریخی با پیشینه ی دوران قاجار و.. برای نمایش در قفسه های چوبی قرار داده شده است.